Emporium Vernesque II

Nog twee weken en dan is het zo ver! Emporium Vernesque II verrijst uit de kolken van de tijdsvortex op 16 november in Arnhem.

Heb jij nog geen toegang tot deze bijzondere gebeurtenis? Ga snel naar www.emporiumvernesque.com voor de voorverkoop!

Haunted Castle te Lisse, 2013

Ah, mijn eerste echte Halloween. Het was mijn eerste Haunted Castle omdat in eerdere jaren niet kon op die datum. Dit jaar had ik aanvankelijk ook niet de ambitie om te gaan, aangezien Lisse niet naast de deur ligt. Toen ik die bewuste zaterdag op de agenda keek zag ik Haunted Castle staan en besloot dat ik toch niks beters te doen had die avond. Hals over kop ben ik in de auto gesprongen in mijn kostuum en hoopte maar dat het de lange rit waard zou zijn.

Nou, dat was het zeker. Landgoed Keukenhof had een geweldige Halloween sfeer, compleet met enge decoraties, sfeerverlichting en spookhuizen. Mijn persoonlijke favoriet was het kerkhof waar ik het met meerdere zombies en ander ondood gespuis aan de stok heb gehad, inclusief de hooligan met de kettingzaag… Awesome.
Even terzijde, er was vrijwel geen Steampunk, ik geloof dat ik en twee andere als Steamer waren. Op zich niet vreemd, omdat het Halloween was. Maar horror is toch een thema in Steampunk, dus ik vind het jammer dat er niets mee gedaan werd.

Van de Haunted Places heb ik het ‘Doll House’ en het Resident Evil  gethematiseerde Scare Zone bezocht. In de Scare Zone liep ik tussen de rook en zombies door terwijl bombastische Sound Scape geluiden mijn oren prikkelde. Het decor was wat dat betreft minimalistisch, maar de atmosfeer was … om te besterven.
De Dollhouse was meer aangekleed. Een doolhof met krappe gangen die van kamer naar kamer leidden. Je kon niet raden in welke macabere setting je zou belanden. Ik begaf me door operatiezalen en kinderkamers waar ik door de griezelige acteurs werd ontvangen die me de stuipen op het lijf probeerde te jagen. Je moest wel de tijd nemen en een ruime afstand nemen van de voorgaande groep want je niet wilt dat de verrassing wordt weggegeven… Dan nog hem ik me zeer vermaakt met de schrikreacties van de andere bezoekers.

Buiten de Haunted Places waren er echter genoeg enge dingen die menig bezoekers op de stuipen joegen. Met enige regelmaat kon men het gekrijs horen van een getergde ziel oof sloeg iemand op de vlucht voor één van de bovennatuurlijke kinderen van de nacht.

Ik heb helemaal niets met Halloween, maar mijn ervaring op Haunted Castle heeft mij van gedachte doen veranderen. Ik hoop volgend jaar weer te kunnen gaan… Misschien zelfs als belager van de levende.

(foto's komen nog)

In gesprek met, Theresia Johanna

“Every gal in Con-stan-tie-nople, Is a Miss-Stan-bul. So if you have date in Con-stan-tie-nople She’ll be waiting in Is-tan-bull… Even old New York was once New Amsterdam. Why they changed it, I can’t say. (People just liked it better that way.)”

Het deuntje van de Four Lads blijft nog door mijn hoofd spelen als de trein in beweging komt. Het wordt een lange maar comfortabele reis, beginnend in Parijs en van daar uit langs Strausborg en Wenen richting haar eindbestemming, Istanbul. Het is voor het Midden Oosten wat Londen voor Europa is. Ooit heette zij Byzantium, toen Constantinopel. De Vikingen noemde het Miklagard, maar welke naam het had haar betekenis bleef altijd hetzelfde; Naar de Stad.
Het was de geboorteplaats van het Oost Romeinse Rijk. Haar val leidde tot de Renaissance in Italië, waarna de Latijnse taal werd vermoord… Toepasselijk.
Maar ondanks alle veroveringen is Istanbul is haar rol als prominent handelscentrum nooit teloor gegaan. Zo groot zelfs dat rails van Londen en Parijs gaan naar de stad. 

Ik passeer luxe wandlampen en comfortabele coupés als in mij naar de restauratiewagon begeef. Daar wacht Theresia Johanna op mij. Organisatrice van Emporium Vernesque. We gaan het hebben over de tweede editie van dit bijzondere evenement dat een bijzondere plek in mijn leven heeft.

Ik neem plaats aan haar tafel waarop ik direct door een kelner wordt overvallen die mij een fles champagne aanbied. Ik had geen interesse. Onder het genot van thee en scones beginnen we het  gesprek.

Dankaert Lexicon: Goed. Hoe gaat het met u en wat doet in het dagelijks leven?

Tessa: Lekker bezig… altijd druk hoor ;-) maar zou het ook niet anders kunnen! Lekker jongleren tussen werk en “hobby”. Hobby is niet echt het goede woord…

Dankaert:  En wat waren de hoogtepunten van afgelopen jaar?

Tessa:  Ons eerste eigen Steampunk event! Dat moment dat je een volle zaal vol genietende mensen inloopt en denkt: “zo, dat hebben we geflikt”. Er waren veel toffe events, maar niks kan op tegen de voldoening dit dat gaf.

Dankaert: Intussen kent iedereen u als model en organisatrice in verschillende genres, van fantasy tot Victoriaans. Maar hoe kwam u in aanraking met Steampunk?

Tessa: Dat was toen ik de aankondiging zag voor “Nox Obscura” in 2008.  Het eigenlijke eerste Steampunk festival in Nederland. Ik zag het moodboard, zocht op wat het inhield en was gelijk verkocht. Omdat ik al veel victoriaans droeg heb ik maar een setje kleren uit de kast getrokken en gepimpt met wat accessoires. Heel jammer dat de mensen van Vana het daarna niet meer hebben aangedurfd. Ze waren echt de pioniers en misschien gewoon nog een tikkie te vroeg. Maar ja, op Castlefest is de steampunk-tuin vaste prik inmiddels.

Dankaert: Heeft u ook een Steampunk personage?

Tessa: Mijn belangrijkste SP karakter is Therese Airheart, airborne scout First Class. Zij is ooit ontstaan toen we op Castlefest een luchtschip bouwden met de 1001faces club. Van een mankend manwijf is ze een slinkse verkenner geworden, die met haar charmes zelfs ooit koning Midas in Elfia probeerde van zijn geld te ontdoen. Het maken van het knullige filmpje voor de verkiezing was echt hilarisch!

Dankaert: Waar kwam het idee vandaan om de eerste Emporium Vernesque in 2012 te organiseren?

Tessa: Rosanna van Rosies Art had een groepje liefhebbers bij elkaar geroepen omdat ze het jammer vond dat er na Nox niet heel veel meer te doen was, terwijl het animo er wel degelijk was. Femke van Hilten van Vana zat ook in de organisatie, samen met Dick Carlier en ik. Inmiddels is de organisatie flink omgegaan door o.a. werk en studie van deze mensen. Het is namelijk een flinke investering…. we zijn al een jaar van tevoren druk met alles regelen.

Dankaert: Welke personen of verboden middelen hebben je daardoor heen geholpen?

Tessa: Veeeeel koffie! En Skype! De mensen van Willemeen zijn super tof en bieden veel hulp, van de zeefdrukken tot het koken voor de vrijwilligers. Maar ik ben ook erg blij met ons eigen nieuwe Emporium-team, waar iedereen langzamerhand zijn/haar plekje begint te ontdekken.

Dankaert: En? Was het de moeite waard?

Tessa: Soms denk ik wel eens: waar haal je de tijd en energie vandaan om dit allemaal er bij te doen. Ik vergeet nog wel eens wat en er loopt heus wel eens wat mis. Maar we doen het allemaal vanuit de beste bedoelingen en uit pure liefhebberij. De hulp en steun die we van zo veel mensen krijgen ontroert me enorm.

Dankaert: Dat klinkt al te bekend… Hoe zal de tweede Emporium Vernesque verschillen van de eerste editie?

Tessa:  Het huiskamersfeertje van vorig jaar willen we houden, want dat was super tof. Wel met meer lucht in de opstelling van activiteiten en meer rustplekken. Het moet een familie-event blijven. Qua locatie moeten we even kijken hoe we het oplossen, mochten we verder groeien.
Voor de rest bieden wij een hele dag vermaak. In de middag gaan we socializen, film kijken en tinkeren. Daarnaast worden er lezingen en workshops gehouden. In de avond staan de (zeer verschillende) bands centraal.

We hebben de filmzaal als totaal nieuw element (waardoor ook iets meer capaciteit), de kunstexpositie is uitgebreider en er zijn andere lezingen en workshops dan vorig jaar. Ook op de markt zullen een paar nieuwe standhouders staan.

Dankaert: Genoeg Steampunk dus. Maar is het ook interessant voor mensen die nooit eerder met Steampunk in aanraking zijn geweest of is het een ‘Steamers-Only-Party’?

Tessa: Niet-Steamers kunnen prima uit de voeten met het aanbod. Bijna alle activiteiten zijn het grote publiek en EV is de ideale plek om je kostuum of uitrusting compleet te maken.

Dankaert: Hoe onderscheid EV zich in de 2013 editie van andere fantasy conventies?

Tessa: Ik denk door het totale programma. Het is geen beurs, meeting of concert, maar een combinatie van dat alles in combinatie met de huiskamersfeer van vorig jaar.

Dankaert: Heeft u nog andere projecten en plannen in het verschiet waar wij van op de hoogte moeten zijn?

Tessa: Mijn gezondheid heeft me helaas gedwongen sommige dingen te schrappen, zoals fotoshoots en kampementen op events. Maar als performer/figurant/organisator heb ik nog allerlei projecten lopen. Toch is EV een soort kindje van me en daar wil ik ook de nadruk op blijven leggen.

Dankaert: Dan komen bij het einde van ons gesprek. Heeft u nog een boodschap voor de lezers?

Tessa: Wees lief tegen elkaar! De fantasy-community (dus ook de Steampunk) is een groep die ontstaan is uit de vele mensen die zich afzetten tegen de “ normale”, verhufterde, samenleving. Ik viel ooit op deze scene doordat ik me geaccepteerd voelde en het leek alsof ik in een warm bad stapte. Helaas is de laatste tijd vaak te merken dat groepen/ organisatoren/ modellen/ verkopers/ who ever elkaar niks gunnen en vooral op eigen gewin uit zijn. Snap alsjeblieft dat we hier samen een fijne scene van maken, dus gun elkaar iets!  Maak er een feestje van. Het leven is al kort genoeg!

Daarmee beëindigen we het gesprek. Fantastisch dat evenement als Emporium kan worden gerealiseerd door passie alleen. Wat kan ik zeggen. Heb er zin in. EV is mijn eerste Steampunk evenement geweest en de aanleiding geweest dat ik Tupperwaresteampunk ben begonnen.   

Volgende interview komt rond 1 november, met fotograaf Ruud de Korte over zijn boek, Steampunk Empire.

Zwarte Pieten

… Dit weer. Elk jaar weer. En waar gaat het om? Definities, stemmen die niet gehoord worden. Gevoelens die gekwetst worden. Echt, lost het afschaffen van de kindervriend echt iets op. Het is niet leuk als je voor zwarte piet wordt uitgemaakt, maar door het af te schaffen gaat het niet weg. Moet de roetmop worden verboden als het weer gebruikt wordt. En dan die pogingen om de intocht te stoppen, over pesten gesproken! Jep, een kleine groep kan het feest van honderdduizenden stoppen. Dat is pas democratisch!

Ik geloof dat mijn standpunt wel duidelijk is. Toch voel ik me verplicht om op deze discussie te reageren, omdat ik in een eerder artikel heb geschreven: 

“Dat iemand een bepaalde voorstelling van een historisch thema leuk vind betekend niet dat iedereen dat vindt. Als jij bepaalde voorkeuren hebt voor humor of maatschappelijk standpunten, prima. Maar accepteer dat niet iedereen daar net zo over denkt.”

De oudste afbeelding van Zwarte Piet

Nu kan ik mijn kop in het zand steken en het hele onderwerp laten overwaaien zoals elk jaar gebeurt, maar! Laten we het bovenstaande citaat aan de kaak stellen.

Wat is nu eigenlijk het probleem? Waarom is Zwarte Piet racistisch? Volgens zwartepietisracisme.tumblr.com van Quinsy Gario is het Sinterklaas feest een ‘nationale misdaad’. Deze pagina zelf gaf me weinig argumenten waarom het karakter racistisch is, maar verwees wel naar een artikel van 3 november 2012 op geenstijl.nl. Het riekt echter naar sensationalisme met opmerkingen als:

‘Wij zeggen dat Zwarte Piet racisme is. Oh, sorry, zeiden we Zwarte Piet? We bedoelen natuurlijk gewoon blackface. U weet wel, het vuig racistische blackface waarmee we een maand lang negers uitlachen, voor lul zetten en belachelijk maken. Er is geen enkel argument te bedenken om een racistische tumor als Zwarte Piet in 2012 te accepteren in een democratische, beschaafde en ontwikkelde samenleving als Nederland.’

Pardon? Blackface? Excuus is om ‘negers’ belachelijk te maken? Worden Zwarte Pieten in schandblokken geketend zodat kinderen rotte eieren naar hun koppen kunnen gooien of worden ze achter bloemencarrousels over straat gesleept? Het lijkt eerder alsof de schrijver dit als een excuus gebruikt om denigrerende opmerkingen over zwarte te maken. Vooral de afsluiting, ‘Vuist tegen Piet’, doet aan alsof Zwarte Piet de schuldige is.

De ironie voor mij is dat ik Zwarte Piet geen Afrikaan beschouwde totdat deze discussie oplaaide. Als kind dacht ik dat het door het roet kwam. Dat Piet een etniciteit had was dan toe niet eens tot mij doorgedrongen. Laat staan dat het karakter racistisch was.

Wat is racisme eigenlijk? De Oxford definitie is:

 ”Volgens mening of de ideologie dat leden van een ras bepaalde eigenschappen of kwaliteiten bezitten die specifiek zijn voor dat ras, in het bijzonder om het als beter of slechter van een ander ras te onderscheiden.”(Bron: wikipedia. You know it is.)

De VN heeft het als volgt beschreven:

 “elk onderscheid, uitsluiting, beperking of voorkeur gebaseerd op ras, huidskleur, afstamming, of nationale of etnische oorsprong die het doel of effect heeft van opheffing of aantasting van erkenning, genieting of uitoefening, op basis van gelijkwaardigheid, van mensenrechten, en fundamentele vrijheden in het politieke, economische, sociale, culturele of enig ander veld van het openbare leven”.
(Bron: wikipedia.)

In dat geval, wat zijn de eigenschappen van Piet? Hij is zwart, wat hem anders maakt van de gemiddelde Nederlanders. Maar anders is niet ‘slecht’. Steamers, punkers, Goths, Antillianen, Chinezen zijn allemaal anders. Verder draagt kostuums die hinten naar zijn rol als page en klimt door schoorstenen om cadeautjes te brengen. Dan zijn er nog die liedjes teksten dat hij een roe heeft om stoute kinderen mee te straffen en dat hij ze ontvoert naar Spanje, maar ik geloof niet dat ik daar als kind veel van had meegekregen… 

Nu, ik er over nadenk. Als kind had ikeen roe voor Piet gemaakt die ik bij mijn schoen legde met een briefje, ‘voor piet’. De volgende dag vond ik de roe terug in de tuin… hm. Misschien zat er niet genoeg bling aan voor die neger. Zie je, het is nu ineens allemaal duidelijk!

Ik heb niet het idee dat een specifieke cultuur of ras wordt benadeeld in de vorm van Piet. Waar komt Zwarte Piet eigenlijk vandaan? Is hij een christen? Wordt hij slecht betaald omdat hij zwart is? Hoort hij toe aan een minderheid? Een andere constatering is dat Zwarte Piet voor een blanke sint werkt. Sinterklaas is dus zijn baas, wat hun relatie automatisch racistisch maakt als we de tegenstanders mogen geloven. Nu ken ik varianten op het canon dat Zwarte Piet een buurman of vriend van Sinterklaas was die hem wilde helpen om cadeaus naar de kinderen te brengen. Dat maakt hem niet zo zeer een dienaar, maar een bondgenoot. Ook vraagt Sinterklaas Piet vaak om advies, wat ook een deuk slaat in het argument dat Zwarte Piet onderdanig is.

Dan blijft de gevoelskwestie over. Blanken mensen doen zich voor als zwarten en echte zwarten vinden dat niet leuk. Is dat echt zo moeilijk voor te stellen? Moet een blanke zich perse zwart of bruin schminken en zich tooien met kroeshaar voor een kinderpartijtje? …Tja? Dat is een goede vraag.

Het argument dat er in een moderne democratische staat voor dergelijke tradities geen plaats zijn vind ik geen sterke. Sommige vinden dat het koningshuis moet verdwijnen om precies dezelfde reden of dat de verzorgingsstaat moet verdwijnen vanwege de crisis. Of wat dacht je van rituele slachting, besnijdenis van beide sekse? Vlees eten? Alcohol drinken? Voetbal? Het gedoog beleid? De Feestdagen? Feesten het algemeen? Er zijn zoveel vormen van culturele uiting waarvan we ons kunnen afvragen of het gezond of noodzakelijk is. Maar op dit moment zijn dit puur subjectieve standpunten die onderdeel zijn van onze democratische samenleving.

Maar kijk eens naar de moderne Piet, of Pieten. In de films en series zijn Pieten de gene die de boel draaiende houden, terwijl de sint als een oude bureaucraat wordt neergezet die niets kan doen zonder dat een Piet er bij betrokken wordt. Daarnaast zijn de allemaal zeer gespecialiseerd, zoals de Inpak Piet, de Computer Piet, de Boekhoud Piet en natuurlijk de Hoofd Piet. Het zijn allemaal professionals! Dus wat zei je Quinsy Gario? ‘Het is zoals het is’.
Dus afgezien dat Zwarte Piet, zwart is, valt er weinig negatiefs te ontdekken. Als hij een stereotype zou zijn, is hij het stereotype van een nerd, een watje of een bureaucraat… Nou, ja. Behalve de Rap Piet dan.

Maar niet alle geluiden uit de ‘zwarte gemeenschap’ zijn negatief. De Braboneger een uitspraak gedaan. ‘Ja, sinterklaas is racistisch, maar de zwarten dat niet bevallen moeten ze gewoon oprotten.’ 

Nu maakt hij op zich wel een goed punt, over kind die elke zwarte herkent als Zwarte Piet en onderbewuste inprinting. Maar hier wat meer daarover. Voor de rest… Ik denk dat dit vooral bewijst dat dit een gevoelskwestie is waar de media dankbaar gebruik van maakt.

Uiteindelijk is dit geen zwart-wit onderwerp, maar heeft vele nuances. Maar weet je, ik ben een Steamer. Ik houd van traditie. Maar tradities veranderen en Zwarte Piet is daar een schijnend voorbeeld van. Het is geëvalueerd van Moorse page naar moderne professional. Het is het bewijs dat onze samenleving door de tijd heen is veranderd. Wettelijk ingrijpen zou niet alleen ondemocratisch zijn, het zou de ontwikkeling van een cultureel icoon voor zijn tijd beëindigen. Persoonlijk ben ik erg benieuwd tot wat het karakter zal uitgroeien.
Maar nee, er heerst onvrede en meteen wordt geëist dat Piet gelynchte wordt. Geen compromis. Geen overleg. Afmaken die zwarte. Of hem de toegang ontzeggen… Ben ik de enige die hier een tegenstrijdig in ziet.
En wat gaan wij er voor terug krijgen? Alle liedjes over Piet moeten verdwijnen. En Sint dan? Komt sinterklaas voortaan alleen op zijn schimmel. Of moet de schimmel ook weg omdat PETA daar tegen is.   
Wat gaan we aan onze kinderen vertellen in de toekomst. Zwarte Piet moet weg omdat hij zwart was? Wat is dat van een boodschap?  

Kortom ik denk dat dit zo'n kwestie is waar nooit een overeenkomst op wordt gesloten en dat het een feit is dat we gewoon moeten accepteren. En als hij verdwijnt, dan hoop ik dat het een natuurlijk proces zal zijn dat niet van boven is gekomen. Wie weet is de Nederlander Zwarte Piet over tien jaar zat.
Tot die tijd, hier is een voorstel. We kunnen hem altijd nog blauw maken. Het werkte toen Fox Kids het deed.

 

PS. Op een persoonlijke noot. Waar zijn de Steampunk Sint en Piet! IK EIS EEN STEAMPUNK SINTERKLAAS!!!!!

Weapons of Mass-Creativity

Om te compenseren voor het wapenartikel iets over kunst, met wapens. Dat we een wapen overschot hebben in de wereld is geen geheim. Sommige zijn er zelfs trots op, aangezien conflict een belangrijke drijfveer is voor technologisch ontwikkeling… Wat helaas waar is. Maar wat ze waarschijnlijk niet hadden voorzien was dat het zou leiden tot nieuwe creatieve toepassingen voor dit gereedschap. In gebieden die worstelen met een gewelddadig verleden of vuurwapengeweld wordt als vorm van therapie wapens omgesmeed tot ploegscharen, of dit geval kunst. Hieronder een paar voorbeelden.

Gonçalo Mabunda uit Mozambique is de eerste kunstenaar  waarmee ik kennis heb gemaakt, omdat hij jaren geleden in het legermuseum te Delft een expositie heeft gehouden. Zijn creaties zijn voornamelijk gemaakt van de beruchte AK-47’s die in de vele Afrikaanse conflicten worden gebruikt.

Het door Manfred Zbrzezny opgerichte ‘Liberia Fykuna Metalworks’ maakt van wapens, die eerder in de burgeroorlog zijn gebruikt, kunstobjecten.

In Los Angeles werkt de Violence Prevention Coalition en Homies Unidos samen om van illegale wapens engelen beeldjes te maken.

Ik denk dat deze artiest de meeste Steamers wel zal aanspreken. De Mexicaanse artiest Pedro Reyes heeft muziekinstrumenten gemaakt van in beslag genomen wapens.

Liftoff: Cedaria: Blackout

Houd jij van RPG's in een isometrisch perspectief? Misschien is Cedaria: Blackout dan iets voor jou. Cedaria geeft een exotische draai aan coöperatieve rollenspellen door Steampunk met midden-oosterse stijlen te combineren. Het doel van het spel is om de Pheniks-Enige te herbouwen en er achter te komen wie de machine heeft gesaboteerd. Verder zal het spel een uitgebreide dialoog-systeem hebben waarin de gemaakte keuzes een groot gevolg zal hebben voor het verloop van het spel.

Uiteraard heeft deze kickstarter de gebruikelijke beloningen voor de schenkingen. De Kickstarter loopt tot 18 oktober 2013.