Verslag: Photoshoot, Kasteel Ruïne Asten

Foto door Kees Stravers

Een kort artikel vandaag omdat ik barstende koppijn heb vandaag. Een nawee van gisteren waarschijnlijk. Toen was de lang verwachte kasteelruïne-photoshoot, georganiseerd door Aris van Eck en Wendy Steenmans op de kasteelruïne van Asten, te Heusden. Ondanks de koude wind was er een grote opkomst van zowel modellen als fotografen.

De eerste oproep kwam tegen het einde van 2013, met de intentie om de photoshoot in de sneeuw te houden. Geen sneeuw dus, maar wel mooie foto’s en veel gezelligheid. 

Eerlijk gezegd ben ik blij dat er geen sneeuw is gevallen. Afgezien van de koude voeten en dat je nergens zou kunnen zitten is de directe omgeving van de ruïne van Asten van zichzelf mooi groen, dankzij het klimop dat de hoge delen van de ruïne begroeit en de oever van de gracht.
Ook onder de ruïne is een gang met prachtige lichtval, al koste het menig fotograaf tijd en moeite om de flitsers correct af te stellen.
Voor de fotografen zonder licht apparatuur waren er bovengronds voldoende leuke locaties om foto's te maken op een relatief klein oppervlak, zoals te zien is op de onderstaande foto's.

Kortom, Asten. Mooie locatie en de meet zeker voor herhaling vatbaar.

 

Foto door Helene Grunveld-Smits

 

Foto door Photorific

Foto door Kees Stravers

Steampunk; reënactment van het verleden dat nooit heeft bestaan?

Zijn blauwe banden gemaakt
om als kussen te dienen?
... Whatever

Het honderdste artikel van TupperwareSteampunk, jeeeeh. En ik heb gisteren, 16 februari 2014,

eindelijk mijn blauwe band in mijn vechtkunst, Kessoku, behaald. Hurray! En nu een onderwerp wat ik al een tijd wilde behandelen: Is Steampunk een vorm van reënactment?

De stelling van iemand (you know who you are) dat Steampunk het: ‘reenacten (herbeleven) is van het verleden dat nooit heeft bestaan,’ is eentje die ik al sinds de Mid Winter Fair wil aankaarten; voor de gene die nieuw zijn, toen ben ik na 13 jaar gestopt met viertiende eeuwse reënactment bij de Compagnie van Cranenburgh.
Nu is Steampunk voor mij persoonlijk een lifestyle. Ik kleed me zo, schrijf er dagelijks over, knutsel en spaar militaria. Maar daar wil ik het niet over hebben, nu hebben we het over Steampunk als activiteit op evenementen.

Twee groepen, andere tijdsperioden maar
overeenkomende thema's

Voor hen die niet weten wat reënactment inhoud; bij reënactment, of levende geschiedenis, proberen de deelnemers een zo correct mogelijk tijdbeeld te creëren door zich authentiek, aka historisch correct, te kleden en een correcte omgeving na te bouwen.
Die is niet te vergelijken met larp of historische stadsfeesten. Reënacters duiken in de details van hun tijd. Elk knoopje, iedere naad moet, bij wijs van spreken, correct zijn. Dus geen Vikingen met gehoornde helmen en dubbel-bladige bijlen. Geen kruisridders in plaatharnas en geen nazi’s met laserrifles en ‘Space Doomfortresses’.

Als ik aan authenticiteit denk, denk ik vooral aan sfeer. Dat
je het 'andere' proeft

Nu heeft iedere groep zijn eigen standaard als het gaat om de definitie van ‘authentiek’. In principe
Niet elke groep neemt deze regel even serieus. Ik grapte eerder over de authentieke naden, maar er zijn groepen die daar op letten, terwijl andere alleen de zichtbare naden correct maken en weer sommige groepen daar helemaal niet op letten, ‘want wie ziet dat nou?’

moet alles wat een reënacter draagt en gebruikt zij aangetoond dat het heeft bestaan of mogelijk heeft bestaan. De redenatie dat het bestaan van iets ‘logisch is’ is niet voldoende. Een reënacter zou zijn kleding of wat dan ook moeten kunnen verantwoorden met historische bronnen.

Authenticiteit is altijd een onderwerp van discussie onder reënacters. Binnen de hobby zijn er nou eenmaal veel mensen die ‘gewoon riddertje willen spelen’. Dus het aantal vechtende binnen deze wereld is aanzienlijk… Niet echt een nadeel aangezien veldslagen tussen reënacters veel publiek trekt naar de evenementen. En natuurlijk nieuwe aanwas, mijzelf inbegrepen.

Ik begon met reënactment in 2000-2001 toen er nog vrijwel niets was op het gebied van levende geschiedenis en historische vechtscholen. Dat er tussen de 80 en 100 deelnemers waren op de reënactment veldslag van Elf Fantasy Fair in 2002 was uniek in Nederland.

Reënacters letten op de kleine details. Dit is de reden waarom

Authenticiteit is voor vele een drempel. Sommige vinden authenticiteit een belemmering voor de creativiteit, mijzelf niet inbegrepen, en andere vinden reënacters een stelletje fascisten als het op historische correctheid komt, wat in sommige gevallen best waar is.
Hoe je het ook wendt of keert de nadruk op authenticiteit heeft een grote invloed op de mentaliteit van de reënacters. Zoals ik al zei, reënacters moet zich verantwoorden ten opzichte van elkaar. Een groep kiest voor een thema en niveau van authenticiteit. Deelnemers overleggen wat kan, wat niet kan, etc. Oudere leden helpen op deze manier de nieuwe leden om aan de juiste spullen te komen. Spullen worden veel onderling verruild en verkocht. Diensten, kennis en vaardigheden worden uitgewisseld. Reënacters zijn wat dat betreft erg hecht.
Daarom denken reenacters meer in groepen, dan individuele personen. Men vraagt niet of hij of zij komt, maar welke groepen op een evenementen staan. Aan de naam van een groep wordt aan ‘kwaliteit’ van zijn leden verbonden, wat extra motiveert om als groepseenheid naar buiten te treden.
Dat is ook merkbaar op de veldslagen. Om deel te nemen die je getraind te zijn met de wapens die je hanteert. De groep is hier verantwoordelijk voor. Veilig vechten wordt meer op prijs gesteld dan goed vechten en sommige zoeken dan bewust de vijandelijke slagorde op waarvan ze zeker weten dat daar leuk mee te sparren valt.

Wat ik hiermee duidelijk probeer te maken dat reënactment, meer is dan authenticiteit en veldslagen. Natuurlijk is onderwerp authenticiteit al discutabel omdat, nou ja … Het is een tot nu toe onmogelijk om historische bronnen te verzamelen uit een tijd die niet heeft bestaan. En als het zou lukken, is het een tijd die wel heeft bestaan en is het geen Steampunk meer, maar gewoon reënactment en … uhm? … hmmm.

Voor mij is reënactment meer een mentaliteit dan een passie voor een bepaalde tijdsperiode. Om die reden heb ik moeite met de stelling dat Steampunk de reënactment is van ‘het verleden dat nooit heeft bestaan’.

Zou het kunnen? Jawel, maar dan zou ‘een groep’ het volgende nastreven;

a.      Een consensus creëren welk verleden dat nooit heeft bestaan. Bijvoorbeeld een groep die zich baseert op de wereld van de ‘Difference Engine’ zal er anders uitzien dan één gebaseerd op ‘Last Exile’.

b.      Kies een specifiek thema, al is het maar uit praktische overwegingen. Bijvoorbeeld luchtpiraten of killer clowns.

c.      Uniformiteit creëren in verlengde van het eerste punt. Hoe zien de personen in dit verleden eruit. Welke technologie gebruiken ze wel en niet. Welke ideeën overheersen. Dit is een dynamisch proces waar een groep altijd mee zal worstelen, of juist door zal floreren.

Ik denk dat vooral het laatste punt tot veel interessante discussies zou leiden. Je kan bijvoorbeeld als regel vastleggen dat de kleding correct moet zijn voor de periode, bijvoorbeeld 1900. Je zou natuurlijk ook die kleding als uitgangspunt kunnen nemen en zeggen, ‘dit is er veranderd.’ Alles is mogelijk, maar communicatie en overeenstemming is noodzakelijk. Kortom, je moet een groep mensen verzamelen die daar voor willen gaan. Mijn vraag is, zijn die er genoeg? Andere vraag is, zitten festivalgangers en organisaties op te wachten?
Wat vinden jullie? Laat het weten op Facebook of de commentaren hieronder.

Levianthans, het bordspel

Ik zag Leviathans voor het is op de Elf Fantasy Arcen in 2013 bij één de spellenstands staan. Het was een imposante doos, met een omvang die vergelijkbaar met die van Twilight Imperium, dat vechtende luchtschepen prijkte in een Steampunk-setting… Wat wilt een Steamer nog meer!
Zelf keek ik er uit om Dystopian Wars uit te proberen, ook een door Steampunk geïnspireerde strategiespel vergelijkbaar met Warhammer dat in 2012 heel snel populair werd door de steampunk setting en mooie lucht(vliegdek)schepen. Echter in 2013 verdween het snel van de schappen toen op het internet werd gepropageerd dat geluk een te grote factor speelde.
Persoonlijk heb ik geen tijd en ruimte voor een nieuwe verzameling miniaturen dus Leviathans leek een praktisch alternatief. Maar twee dingen beletten dat ik het terplekke zou kopen. Ten eerste de prijs van 100 euro. Als tweede, de doos zelf. Zoals je boven kan zien is de voorkant prachtig, maar zoals een vriend van mij zei; ‘dit zou ook de voorkant van een bouwdoos kunnen zijn.’ Het zo realistisch (go figure), dat het niks over het spel zegt. Het kan Risk-achtig zijn of juist een heel uitgebreide simulatie… De voorkant grijpt wel je aandacht, maar ook een reactie van: ‘Het zal wel.’
Voor de gene die wel interesse hebben pakken de doos van de plank om de achter kant te bekijken en… schudde dan hun hoofd omdat de achterkant je nog geen idee geeft wat het is. Zo staan de miniaturen er niet op… De MINIATUREN! … Eén van de belangrijkste spelelementen moesten wijken voor fiches en regelboeken. Ook andere elementen, zoals het aantal spelers en wat van soort spel het is wordt niet vermeld… Het enige wat prominent wordt uitgelegd is de geschiedenis van deze wereld… Juist.

Hoe kom ik er dan bij om dit te kopen? … Tupperware Steampunk en mijn hopeloze nieuwsgierigheid.  Na ons bezoek aan het spoorweg museum in Utrecht kwamen Marcus Makharing en ik langs spellenwinkel Labyrith waar ergens een doos van Leviathans op de grond stond. Mijn vraag aan de patronen in de winkel of iemand iets wist over dit spel werd beantwoord met hoofdschudden, ophalende schouder en de vraag: ‘stond dat hier?’ … Ook de winkelmedewerker van Labyrith moest het opzoeken op boardgamegeeks.com.
Uiteindelijk was Lybyrinth zo vriendelijk om mij een korting te geven op het spel zodat ik deze recensie kon schrijven… 

Is dit spel de moeite waard. Voorop, de doos en marketing van dit spel is echt een probleem. Maar het gaat om de inhoud toch. Nooouu, laten we het eens over de inhoud hebben… In ‘Internet fashion,’ heb ik foto’s van de unboxing gemaakt en … Oh boy. Het eerste wat opvalt, is het bericht, ‘Weet je dat wij meer modellen hebben? Oh, en er komen meer modellen aan!’
Mijn illusie dat dit een op zich staand spel was, waarom ik oorspronkelijk wilde hebben(!), is gebroken. Deze doos is een basis-set waarop kan worden uitgebreid… Voor de duidelijk. Deze doos staat tussen de gewone spellen op de plank en elke winkel en stand waar ik ben geweest!
De volgende ontdekking zijn de boekjes, 4 stukken. Twee regelboeken en twee verhalende boeken. Eén voor de achtergrond en één novel, Monster in the Sky… Zat er aan te denken om deze te lezen voordat deze recensie zou schrijven, maar dan komt geen einde aan dit verhaal.
Kort samenvat, echt steampunk en best interessant. Wat het mij om gaat is dat ze het in je gezicht smeren dat ze een franchise willen worden zoals Dystopian Wars en Warhammer. Het grote verschil is dat je met Warhammer en DW weet waar je aan toe bent.

Los van Games Workshop heb ik zelden dergelijk
mooie miniaturen in een spel gezien.

Eindelijk ontdek ik dan de miniaturen… Eindelijk. En die zijn de moeite waard. Het zijn er 8, 4 per partij. Voor elke partij een 2 types-1 (de kleinste) 1 type-2, en de reusachtige type-4… Jup types-3 zitten er niet in... Ze zijn van hard plastic, gekleurd, hebben veel details en de geschutskoepels kunnen bewegen. De scheepsmasten zijn kwetsbaar, maar gelukkig is de verpakking duurzaam.
De spelregels zijn vrij eenvoudig voor een degelijk complex spel, als zou je dat niet zeggen als je de regels bekijkt. Je wordt gelijk doodgegooid met lappen tekst en onduidelijke schema’s. Mijnadvies, spel eerst een ‘Quickstart-spel’ zoals wordt beschreven in de ‘Lieutenants-Manuel’. Deze heeft minder regels en geeft een goede introductie. Lees daarna pas de extra regels in de ‘Commanders Manuel’ en NEGEER de schema’s en spelvoorbeelden. Ze maken het alleen maar nodeloos complex.

Het doel van het spel is simpel. Vernietig alle vijandelijk schepen of al hun kanonnen. Als schepen op elkaar schieten doen ze elkaar geen schade in de vorm van levenspunten. In plaats daarvan schiet onderdelen [slots] kapot.
Elk schip komt met eigen statistieken, die op een overzichtelijk paneel(scheepskaart) staan. Probleem is alleen dat je deze panelen ook moeten worden gebruikt bij de schade aan deze schepen bij te houden… Hier heeft het spel geen oplossing voor, dus wij hebben zelf overzichten getekend van onze schepen en hier de schade in genoteerd… Een andere mogelijkheid is scankopieën maken, maar of dit overzichtelijk is? (Tevens zijn de pdf varianten te vinden op hun website, zie onder)

De elke van de vier zijden van een schip hebben 6 onderdelen of slots. In een slot zit bijvoorbeeld een kanon, motor of bemanningsleden. Je kan niet richten op losse onderdelen. In plaats daarvan rol je met een zeskantige dobbelsteel (D6) die bepaald welke slot is geraakt. Deze slots bepalen ook of je met een wapen kan schieten. Een kanon op het achterdek kan bijvoorbeeld niet naar voren schieten, etc.
Elke slot heeft ook een pantserwaarde. Om deze ‘te doorboren’ moet de aanvallende partij met zijn dobbelstenen een waarde hoger of gelijk gooien aan de pantserwaarde. Als dat lukt, is het onderdeel in dat slot vernietigd.
Niet elk kanon is natuurlijk even sterk en grotere schepen zijn makkelijker te raken dan kleine. Om dit eenvoudig te maken werk Leviathans met gekleurde twaalfzijde dobbelstenen. Welk kanon welk dobbelsteen gebruikt staat ook op het bovengenoemde scheepskaart. Groene dobbelstenen hebben lage waarden, rode dobbelstenen de hoogste. Daarbij worden extra dobbelstenen bij opgeteld, verkregen door bijvoorbeeld ‘bemanningsleden’ en dobbelstenen die afhankelijk zijn van de omvang van het getroffen schip. Ja, het kan zijn dat grote schepen makkelijker worden uitgeschakeld dan de kleine schepen. Wat ik persoonlijk erg fijn vind. Toen ik het verschil in omvang tussen de miniaturen zag dacht ik dat de type-1 schepen niets meer dan kanonnenvlees waren, maar in mijn eerste spelletje was het een vijandelijk type-1 schip waar ik de meeste problemen mee had… En dat was zonder de extra regels waarbij het een nog groter probleem zou worden omdat schepen elkaar als levend schild kunnen gebruiken.

Het is een simpel systeem wat wij bij het spelen na de eerste gevecht ronde al onder de knie hadden. Het nadeel is wel, je moet niet kleurenblind zijn en je moet helder licht hebben, omdat het verschil tussen ‘blauw’ en ‘groen’ op de scheepskaarten slecht zichtbaar is. Ook zijn de dobbelstenen specifiek voor het spel gemaakt en daarom niet eenvoudig te vervangen.

Laten we daarmee tot een conclusie komen. Leuk spel maar irritante marketing. Daarnaast gooit het je dood met de setting. De achtergrond is leuk, maar moet er echt een novelle bij? En als je doos hebt die 100 euro kost ben je als maker verplicht de consument goed te informeren.
Als we puur naar het spel kijken is het zeker de moeite waard om een keer te proberen op een avond, als het eerder genoemde advies in acht neemt. De miniaturen zijn leuk voor in een vitrine en de doos zelf is staat mooi om op de plank te hebben staan, al is het een joekel. Als je iemand anders kent die het spel ook heeft kan je vloten combineren om grote gevechten uit te voeren, dus dat is ook een voordeel… Maar dan moet je die mensen wel kennen.
Zelf zou ik graag met regelmaat willen spelen, dus mocht iemand het willen proberen, ik houd me aanbevolen.

Met dank aan Labyrinth Fantasy, Voor meer informatie over Leviathans, zie www.monstersinthesky.com

Het Spoorweg Museum; de Efteling voor Steamers

Toen ik begon met TS in 2012 begon was ik bang dat er te weinig activiteiten waren om verslag over te brengen. Gelukkig bleek dat mee te vallen. Sterker nog, in 2012 had het Spoorweg museum in Utrecht een nieuwe permanente attractie, Vuurproef.
Sindsdien had ik de ambitie om deze attractie te bezoeken en vandaag is dat het dan eindelijk gelukt. Samen met Markus Makharing het ik het Spoorwegmuseum bezocht. En was het een reis naar Utrecht waard?

Makharing aan het roer van een heuze tijdmachine in,\
De Vuurproef

De beste beschrijving die wij van het museum kunnen geven is,De Efteling voor Steamers
wat dat betreft is het spoorwegmuseum een
Efteling voor Steamers. Naast de vanzelfsprekende treinen, perrons en oud ijzer heeft het Spoorwegmuseum een aantal attracties, zoals de Efteling, maar dan zonder wachtrijen. Het leukste vind ik dat je als bezoeker net een tijdreizer voelt.
Wat dat betreft is het spoorwegmuseum een
prachtig voorbeeld van edutainment. Het vermaakt terwijl het je dingen leert. Het maakt veel gebruik van ingesproken anekdotes en verhalen. In de attracties hebben ze zelfs wat spanning weten op te wekken.

Wat past er niet in dit plaatje?

Het beste aan het museum vind ik de sfeer. Toen ik las over Vuurproef in 2012, dat volgens de makers daadwerkelijk door Steampunk was geïnspireerd dacht dat het uit de toon zou vallen, maar nee. Het museum is zeer consistent in sfeer en stijl. De architectuur is prachtig, de belichting is sfeervol en het decor rijk en vol details. Het is een omgeving dat het prachtig maakt voor Steampunk-activiteiten … waardoor ik me zelf eigenlijk afvraag waarom dat nog niet is gebeurd. 

Eén van decors die mij erg aansprak was een recreatie van de Oriënt express, ironisch want ik heb vandaag gehoord dat de Oriënt Express, opnieuw wordt gelanceerd. Dat is mooi. Minder fraai is dat de wagons worden gemoderniseerd door de ontwerper Bernard Arnault… Dus tot ziens nostalgische trein, welkom überluxe juppen wagons... Gelukkig doet het spoorweg museum het verleden van de Express wel eer aan, dus kunnen we daar de trein bewonderen zoals het had kunnen zijn.

Terug naar het museum. Wat mij betreft is het museum een Steamers-Elysium. Maar het is niet enkel mijn oordeel, deze keer. Makharing vatte ons bezoek als volgt samen: leuke activiteiten, beetje spanning, erg leuk aangekleed. En je gaat weg met het gevoel, “ja, ik ben in het spoorwegmuseum geweest.“