|
Zijn blauwe banden gemaakt
om als kussen te dienen?
... Whatever |
Het honderdste artikel van TupperwareSteampunk, jeeeeh. En ik
heb gisteren, 16 februari 2014,
eindelijk mijn blauwe band in mijn vechtkunst,
Kessoku, behaald. Hurray! En nu een onderwerp wat ik al een tijd wilde
behandelen: Is Steampunk een vorm van reënactment?
De stelling van iemand (you know who you are) dat Steampunk
het: ‘reenacten (herbeleven) is van het verleden dat nooit heeft bestaan,’ is
eentje die ik al sinds de Mid Winter Fair wil aankaarten; voor de gene die
nieuw zijn, toen ben ik na
13 jaar gestopt met viertiende eeuwse reënactment
bij de Compagnie van Cranenburgh.
Nu is Steampunk voor mij persoonlijk een lifestyle. Ik kleed me zo, schrijf er
dagelijks over, knutsel en spaar militaria. Maar daar wil ik het niet over
hebben, nu hebben we het over Steampunk als activiteit op evenementen.
|
Twee groepen, andere tijdsperioden maar
overeenkomende thema's |
Voor hen die niet weten wat reënactment inhoud; bij reënactment,
of levende geschiedenis, proberen de deelnemers een zo correct mogelijk
tijdbeeld te creëren door zich authentiek, aka historisch correct, te kleden en
een correcte omgeving na te bouwen.
Die is niet te vergelijken met larp of historische stadsfeesten. Reënacters
duiken in de details van hun tijd. Elk knoopje, iedere naad moet, bij wijs van
spreken, correct zijn. Dus geen Vikingen met gehoornde helmen en dubbel-bladige
bijlen. Geen kruisridders in plaatharnas en geen nazi’s met laserrifles en ‘Space
Doomfortresses’.
|
Als ik aan authenticiteit denk, denk ik vooral aan sfeer. Dat
je het 'andere' proeft |
Nu heeft iedere groep zijn eigen standaard als het gaat om de definitie van ‘authentiek’.
In principe
Niet elke groep neemt deze regel even serieus. Ik grapte eerder over de authentieke
naden, maar er zijn groepen die daar op letten, terwijl andere alleen de zichtbare
naden correct maken en weer sommige groepen daar helemaal niet op letten, ‘want
wie ziet dat nou?’
moet alles wat een reënacter draagt en gebruikt zij aangetoond dat
het heeft bestaan of mogelijk heeft bestaan. De redenatie dat het bestaan van
iets ‘logisch is’ is niet voldoende. Een reënacter zou zijn kleding of wat dan
ook moeten kunnen verantwoorden met historische bronnen.
Authenticiteit is altijd een onderwerp van discussie onder
reënacters. Binnen de hobby zijn er nou eenmaal veel mensen die ‘gewoon
riddertje willen spelen’. Dus het aantal vechtende binnen deze wereld is
aanzienlijk… Niet echt een nadeel aangezien veldslagen tussen reënacters veel
publiek trekt naar de evenementen. En natuurlijk nieuwe aanwas, mijzelf
inbegrepen.
Ik begon met reënactment in 2000-2001 toen er nog vrijwel niets was op het
gebied van levende geschiedenis en historische vechtscholen. Dat er tussen de
80 en 100 deelnemers waren op de reënactment veldslag van Elf Fantasy Fair in
2002 was uniek in Nederland.
|
Reënacters letten op de kleine details. Dit is de reden waarom |
Authenticiteit is voor vele een drempel. Sommige
vinden authenticiteit een belemmering voor de creativiteit, mijzelf niet
inbegrepen, en andere vinden reënacters een stelletje fascisten als het op
historische correctheid komt, wat in sommige gevallen best waar is.
Hoe je het ook wendt of keert de nadruk op authenticiteit heeft een grote
invloed op de mentaliteit van de reënacters. Zoals ik al zei, reënacters moet
zich verantwoorden ten opzichte van elkaar. Een groep kiest voor een thema en
niveau van authenticiteit. Deelnemers overleggen wat kan, wat niet kan, etc. Oudere
leden helpen op deze manier de nieuwe leden om aan de juiste spullen te komen.
Spullen worden veel onderling verruild en verkocht. Diensten, kennis en vaardigheden
worden uitgewisseld. Reënacters zijn wat dat betreft erg hecht.
Daarom denken reenacters meer in groepen, dan individuele personen. Men vraagt
niet of hij of zij komt, maar welke groepen op een evenementen staan. Aan de naam
van een groep wordt aan ‘kwaliteit’ van zijn leden verbonden, wat extra motiveert
om als groepseenheid naar buiten te treden.
Dat is ook merkbaar op de veldslagen. Om deel te nemen die je getraind te zijn
met de wapens die je hanteert. De groep is hier verantwoordelijk voor. Veilig vechten
wordt meer op prijs gesteld dan goed vechten en sommige zoeken dan bewust de vijandelijke
slagorde op waarvan ze zeker weten dat daar leuk mee te sparren valt.
Wat ik hiermee duidelijk probeer te maken dat reënactment,
meer is dan authenticiteit en veldslagen.
Natuurlijk is onderwerp
authenticiteit al discutabel omdat, nou ja … Het is een tot nu toe onmogelijk
om historische bronnen te verzamelen uit een tijd die niet heeft bestaan. En
als het zou lukken, is het een tijd die wel heeft bestaan en is het geen
Steampunk meer, maar gewoon reënactment en … uhm? … hmmm.
Voor mij is reënactment meer een mentaliteit dan
een passie voor een bepaalde tijdsperiode. Om die reden heb ik moeite met de
stelling dat Steampunk de reënactment is van ‘het verleden dat nooit heeft
bestaan’.
Zou het kunnen? Jawel, maar dan zou ‘een groep’ het volgende nastreven;
a.
Een consensus creëren welk verleden dat nooit
heeft bestaan. Bijvoorbeeld een groep die zich baseert op de wereld van de ‘Difference
Engine’ zal er anders uitzien dan één gebaseerd op ‘Last Exile’.
b.
Kies een specifiek thema, al is het maar uit praktische
overwegingen. Bijvoorbeeld luchtpiraten of killer clowns.
c.
Uniformiteit creëren in verlengde van het eerste
punt. Hoe zien de personen in dit verleden eruit. Welke technologie gebruiken
ze wel en niet. Welke ideeën overheersen. Dit is een dynamisch proces waar een
groep altijd mee zal worstelen, of juist door zal floreren.
Ik denk dat vooral het laatste punt tot veel interessante discussies zou
leiden. Je kan bijvoorbeeld als regel vastleggen dat de kleding correct moet
zijn voor de periode, bijvoorbeeld 1900. Je zou natuurlijk ook die kleding als
uitgangspunt kunnen nemen en zeggen, ‘dit is er veranderd.’ Alles is mogelijk,
maar communicatie en overeenstemming is noodzakelijk. Kortom, je moet een groep
mensen verzamelen die daar voor willen gaan. Mijn vraag is, zijn die er genoeg?
Andere vraag is, zitten festivalgangers en organisaties op te wachten?
Wat vinden jullie? Laat het weten op Facebook of de commentaren hieronder.